Stadsontwikkeling Het prestigieuze nieuwe stadion van Feyenoord is onhaalbaar. Moderniseren van de oude Kuip ligt meer voor de hand, bepleit Kees Lau.

Het einde van een volgend Rotterdams blunderproject is in zicht. Afgelopen week presenteerde directeur Paul Hofstra van de Rotterdamse Rekenkamer de tussenrapportage over de financiële bijdrage van de gemeente in Feyenoord City. Het oordeel was kritisch. Rapportages aan de gemeenteraad zijn onvolledig, niet inzichtelijk en zelfs afwezig. Inmiddels is er naar verluidt 6,2 miljoen euro extra bijgedragen zonder daarvoor de gemeenteraad formele toestemming te vragen. Hofstra bevestigt dit feit zonder het exacte getal te noemen.

Belangrijker is dat de beslissing over het stadion in het eindspel verkeert. De uitslag wordt met de week duidelijker: dat nieuwe stadion gaat er niet komen.

De gebiedsontwikkeling is voor Rotterdam heel belangrijk, en daarbij wordt dan op de koop toe genomen dat het private project van het stadion een voorwaarde werd gemaakt. Kostenoverschrijding bij megaprojecten is niets nieuws. Het track record van de bij het project betrokken bank Goldman Sachs is berucht met bijvoorbeeld Solna en Tottenham Hotspur.

Concurrentie

Voor Feyenoord moest het stadion een middel zijn om de concurrentie met PSV en Ajax aan te kunnen gaan. Het nieuwe stadion is bedoeld voor 63.000 toeschouwers, kost 448 miljoen euro voor het stadion en nog eens 60 miljoen euro voor de grond. Daar komen de kosten voor de infrastructuur en de kosten voor herbestemming van de Kuip, het huidige Feyenoord-stadion, nog bij. Bij elkaar ruim 645 miljoen euro. Daarvan moet een belangrijk deel komen van particuliere investeerders.

President-commissaris Toon van Bodegom en algemeen directeur Mark Koevermans van Feyenoord hebben onlangs de drie belangrijkste criteria voor de club herhaald. Het moet te bouwen zijn voor de gegarandeerde bouwsom. Het geld voor de benodigde financiering moet bij elkaar zijn gebracht. En de begroting moet sluitend zijn met een minimaal spelersbudget van 25 miljoen euro met groeipotentieel.

Hier werd ook de vierde wens aan toegevoegd dat de club eigenaar wil worden van het stadion. Voor Feyenoord staan deze criteria tot op heden allemaal nog op rood.

Ondertussen laat de gebiedsontwikkeling zien dat het ook zonder het nieuwe stadion prima van de grond kan komen. Het spelersbudget van 17,5 miljoen dat nu gegarandeerd wordt voor Feyenoord is nauwelijks beter dan de huidige situatie; Ajax (55 miljoen) en PSV (38 miljoen) blijven onbereikbaar. Investeerders laten het afweten, vooral omdat zij pas als laatste uitgekeerd worden.

Valt niet rond te rekenen

Uiteraard staat Goldman Sachs vooraan in die rij. De lening die 17,5 miljoen bedraagt levert de bank met de te betalen rente 21 miljoen op. Omdat het nieuwe stadion niet rond te rekenen valt, is de opening meerdere keren uitgesteld, eerst naar 2024 en vervolgens naar 2025.

Na meer dan drie jaar en bijna 20 miljoen plankosten te hebben verbrand, kan nog steeds niet voldaan wordt aan de eisen van Feyenoord én die van de gemeenteraad in de ‘position paper’. Feyenoord City wil echter doen laten geloven dat zonder nieuw stadion de gebiedsontwikkeling er ook niet komt. Onzin en bangmakerij.

Voor de Rotterdamse politiek is het niet zo makkelijk om direct te stoppen. Er is tenslotte een handtekening gezet in 2017. Wat speelt is dat de opdrachtgevers van deze plannen, de directie van Stadion Feyenoord, ondanks meerdere verzoeken en waarschuwingen hebben geweigerd een alternatief scenario voor te bereiden voor het geval het plan onhaalbaar is. In plaats daarvan dreigt Feyenoord City dat de gebiedsontwikkeling stopt als het stadion er niet komt. Daarnaast heeft de kleinst mogelijke meerderheid in de gemeenteraad – één zetel verschil – het voor het zeggen en worden terechte moties van de oppositie op basis van partijpolitiek met één stem weggestemd.

In april is een consortium in de publiciteit getreden, genaamd De Moderne Kuip (DMK). Gezond verstand is hier de leidraad. Als je al een goed stadion hebt, onderzoek dan wat je daarmee kan. Wat blijkt? Precies hetzelfde als in een nieuw stadion maar dan met een investering van rond de 225 miljoen. Daarmee nemen ze ook de inmiddels op papier failliete Kuip over, inclusief de financiële verplichtingen aan Goldman Sachs.

Belangrijk: veel gemeenschapsgeld voor infrastructuur blijft in kas en de plek aan de Maas komt nu vrij voor woningbouw. Bovendien is de financiering al bijna rond en kan het in twee jaar gerealiseerd worden. Dat is geen plan B maar eigenlijk gewoon plan A.

De politiek moet de gebiedsontwikkelingen loskoppelen van het nieuwe stadion, en Feyenoord moet leidend zijn bij de ontwikkeling van een nieuwe voetbaltempel. Het zogenaamde icoon aan de Maas is niet realistisch. Meer woningen in het plan, daar worden Rotterdamse burgers blij van. En voor Feyenoord moet het geld naar het veld en niet in beton.

Met een slecht stadionplan moet je niet doorgaan omdat je al zo ver bent gekomen. Met een slecht plan moet je stoppen voor het te laat is.